Żadna instalacja słoneczna nie może obejść się bez kolektora słonecznego, urządzenia odpowiedzialnego za przekształcenie energii promieniowania słonecznego w ciepło.
Niezbędnym elementem kolektora jest absorber w skład, którego wchodzi aluminiowa, miedziana bądź mosiężna płyta pokryta materiałem absorbującym promieniowanie (zwykle koloru czarnego). W zależności od typu kolektora słonecznego absorber otacza woda bądź powietrze, ich zadaniem jest odebranie od niego ciepła i dostarczenie go do miejsca docelowego. Uzyskana energia magazynowana jest w zasobniku buforowym (wspomagane centralne ogrzewanie) lub solarnym (produkcja ciepłej wody użytkowej).
Kolektory instalowane są na: dachach (spadzistych, płaskich), pionowych ścianach (kolektor musi być skierowany na południe) podłożu oraz na stelażu wolnostojącym. Uzyskane ciepło wykorzystywane jest przede wszystkim do: ogrzewania budynków mieszkalnych i gospodarskich, podgrzewania ciepłej wody użytkowej, podgrzewania wody w basenach, podgrzewania wody wykorzystywanej w rolnictwie, a także do suszenia płodów rolnych oraz drewna. Znanymi producentami kolektorów słonecznych są: Heliosin, Hewalex, Paradigma, Byrski, Geres-Asco, Eco Jura, Sun Energy, Viessmann.
Wybór kolektora próżniowego
Wybór modelu urządzenia przetwarzającego promieniowanie słoneczne w ciepło jest kwestia indywidualną. Oba typy kolektora próżniowego mogą być zamontowane zarówno na powierzchniach płaskich, jak i na spadzistym dachu. Przy wyborze kolektorów, należy kierować się ilością przestrzeni, którą trzeba powierzyć na zamontowanie urządzenia. Ważną kwestią w trakcie zakupu kolektora jest jego przeznaczenie, a konkretnie miejsce, w którym będzie on zainstalowany.
Kolektor pionowy montowany jest na ścianach budynków, których warunki techniczne dachu nie pozwalają na umieszczenie instalacji lub obiekt zlokalizowany jest w strefie zwiększonych opadów śniegu. Konstrukcja charakteryzuję się ułożeniem rur pod dużym kątem (spadkiem), dzięki czemu ruchy grawitacyjne płynu nagrzanego przez promieniowanie słoneczne odbywają się przy mniejszych różnicach temperatur. Rury skierowane w kierunku południowym w optymalny sposób wychwytują promienie słoneczne.
Kolektor poziomy jest idealnym rozwiązaniem dla wysokich budynków. Konstrukcja charakteryzuję się poziomym ułożeniem rur, ustawione są one pod lekkim kątem (spadkiem), co uniemożliwia szybki ruch grawitacyjny cieczy w kierunku tuby zbiorczej. Dzięki zastosowaniu takiego rozwiązania płyn dłużej pozostaje w rurze, potrzebna jest wysoka temperatura, aby go z niej wypchnąć. Argumentami przemawiającymi za tego rodzaju konstrukcją jest brak konieczności ustawiania kąta pochylenia. Urządzenia montowane są na dachach. Oba modele kolektora próżniowego bardzo dobrze współdziałają z pompką wspomagającą obieg oraz sterownikiem. Należy pamiętać o tym, że urządzenia powinny pracować w układzie otwartym przy ciśnieniu nie przekraczającym 25 MPa.